Hai trường hợp gần đây tại Bệnh viện Đa khoa Ninh Thuận và Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Quảng Ngãi đã chứng kiến sự thành công trong việc phẫu thuật lấy ra búi tóc có trọng lượng đáng kể trong ổ bụng của hai trẻ nhỏ. Một bé trai 5 tuổi tại Ninh Thuận và một bé gái 12 tuổi tại Quảng Ngãi đã phải trải qua phẫu thuật để loại bỏ búi tóc gây tắc ruột và các triệu chứng nghiêm trọng khác.
Các búi tóc này có trọng lượng gần 0,5kg đối với bé trai và gần 1kg đối với bé gái. Chúng gây ra tắc ruột, viêm loét và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Tình trạng này được biết đến với tên gọi Hội chứng Rapunzel, một hội chứng hiếm gặp đặc trưng bởi thói quen ngậm và ăn tóc của chính mình hoặc của người khác.
Ở trẻ nhỏ, thói quen tự bứt tóc hoặc nhặt tóc rụng để nếm thử rồi nuốt vào bụng có thể dẫn đến việc tóc tích tụ thành búi trong ổ bụng. Tóc không thể tiêu hóa và cản trở quá trình tiêu hóa thức ăn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
Nguyên nhân của chứng ăn tóc ở trẻ có thể xuất phát từ cả thói quen lẫn các yếu tố tâm lý. Việc ăn tóc có thể bắt đầu từ hành vi sờ vào tóc, bứt tóc hoặc gãi đầu dẫn đến tóc rụng. Hành vi này lặp lại nhiều lần tạo thành thói quen, và trẻ có thể vô thức thực hiện hành động này để giảm cảm giác lo âu và căng thẳng.
Trẻ mắc hội chứng Rapunzel có thể đồng thời mắc các chứng rối loạn tâm thần liên quan đến tóc như chứng nhổ tóc (trichotillomania) và chứng ăn tóc (trichophagia). Cả hai chứng rối loạn tâm thần này đều dẫn đến sự kích thích thần kinh của hành vi tự làm đứt tóc và ăn tóc ở trẻ.
Phụ huynh cần chú ý đến các biểu hiện bất thường ở trẻ như thường xuyên gãi, bứt tóc; da đầu ngày càng mỏng, có các mảng tóc thưa rõ ràng; đau bụng, buồn nôn, khó tiêu, chán ăn do đường tiêu hóa có dị vật chèn ép…
Khi nhận thấy con trẻ có các biểu hiện của hội chứng Rapunzel, cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để có các can thiệp y tế kịp thời. Trẻ cần được điều trị bằng cả thuốc và các liệu pháp tâm lý sau phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu không được điều trị tâm lý triệt để, trẻ rất dễ tái diễn hành động ăn và nuốt tóc.
