Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc chuyển mình đáng kể nhờ vào sự kết hợp giữa chuyển đổi số và tinh thần chủ động của người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành những người kể chuyện chân thực và sống động nhất về văn hóa, phong tục của quê hương mình.
Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành một biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia vào mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn tích cực gìn giữ và phát huy phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong trong việc khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Facebook.
Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt mới cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành những người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình.
Theo ông Chu Minh Quang, Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông để du lịch vùng cao phát triển bền vững. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn là một số thách thức. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm với việc gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Với sự chủ động của người dân bản địa và sự hỗ trợ từ chính quyền, du lịch vùng cao đang có tiềm năng trở thành một ngành kinh tế trụ cột, góp phần vào sự phát triển của vùng cao Việt Nam.
Người dân bản địa đang trở thành những người dẫn dắt trong việc phát triển du lịch vùng cao, không chỉ bằng việc quảng bá văn hóa mà còn bằng việc trực tiếp tham gia vào các hoạt động du lịch. Từ đó, họ không chỉ cải thiện thu nhập mà còn góp phần vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của cộng đồng.
Homestay và các dịch vụ du lịch khác đang ngày càng phát triển tại các vùng cao, mang lại trải nghiệm mới mẻ cho khách du lịch và thu nhập cho người dân địa phương. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, các địa phương cần tiếp tục đầu tư vào hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và đa dạng hóa sản phẩm du lịch.
Du lịch vùng cao không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là cầu nối giữa các vùng, các cộng đồng và là tiền đề để phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội của vùng cao. Với sự phát triển của công nghệ và sự chủ động của người dân bản địa, du lịch vùng cao đang có một tương lai tươi sáng.
