Trong giai đoạn từ năm 2024 đến nửa đầu năm 2025, thế giới đã chứng kiến những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực máy tính lượng tử. Sự phát triển này không chỉ đánh dấu sự chuyển mình từ lý thuyết sang ứng dụng thực tiễn mà còn mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực công nghệ. Đồng thời, công nghệ này đang tái định hình các nền tảng an ninh mạng, mã hóa và quốc phòng trên toàn cầu.
Cuộc đua phát triển máy tính lượng tử và mạng lượng tử đang tăng tốc giữa các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Anh và Ấn Độ. Họ xem công nghệ lượng tử là một lợi thế chiến lược không thể thiếu để đảm bảo vị thế của mình trên trường quốc tế. Với sự đầu tư mạnh mẽ, các quốc gia đang đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển công nghệ này để ứng dụng trong nhiều lĩnh vực.
Một trong những đột phá gần đây là sự ra đời của máy tính lượng tử với khả năng phá vỡ các thuật toán mã hóa hiện tại như RSA hay ECC trong tương lai gần. Điều này đã thúc đẩy các cơ quan an ninh mạng của nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ và Anh, đẩy mạnh việc chuyển đổi sang chuẩn mã hóa hậu lượng tử. Việc nâng cấp này giúp đảm bảo an toàn cho thông tin và dữ liệu trong bối cảnh công nghệ lượng tử ngày càng phát triển.
Bên cạnh đó, lĩnh vực mạng lượng tử cũng ghi nhận những bước tiến quan trọng. Công nghệ truyền thông sử dụng hạt photon để truyền thông với độ bảo mật tuyệt đối đang được triển khai. Tại Đức, các nhà khoa học đã thành công trong việc gửi thông điệp lượng tử qua cáp quang dài hơn 250km. Ở Ấn Độ, Viện Công nghệ IIT Delhi và Tổ chức Nghiên cứu Quốc phòng (DRDO) đã truyền được thông tin lượng tử trong không gian mà không cần dây dẫn, qua khoảng cách hơn một km. Những thành tựu này cho thấy tiềm năng của mạng lượng tử trong việc cung cấp giải pháp bảo mật cho truyền thông.
Các quốc gia cũng đang đầu tư mạnh vào hạ tầng mạng lượng tử tích hợp mã hóa hậu lượng tử. Trung Quốc đã triển khai tuyến liên lạc lượng tử Bắc Kinh – Hợp Phì dài khoảng một nghìn km. Châu Âu cũng đang phát triển dự án EuroQCI, một hệ thống mạng lượng tử liên quốc gia kết hợp truyền thông mặt đất và vệ tinh. Những dự án này không chỉ giúp tăng cường bảo mật cho thông tin mà còn mở ra khả năng ứng dụng công nghệ lượng tử trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Những phát triển này cho thấy công nghệ lượng tử đang trở thành một hạ tầng quan trọng để đảm bảo thông tin, bảo mật và quyền lực mềm trong kỷ nguyên số. Công nghệ này không chỉ là lĩnh vực công nghệ, mà còn đóng vai trò trung tâm trong chiến lược quốc phòng và an ninh quốc gia của nhiều nước. Việc làm chủ công nghệ lượng tử mang lại nhiều lợi ích cụ thể như tăng cường an ninh mạng quốc gia, đảm bảo an toàn cho hạ tầng trọng yếu và tạo đột phá trong nghiên cứu khoa học.
Triển vọng của lĩnh vực này là vô cùng lớn. Một khi đạt đến ngưỡng khả thi, mạng lượng tử có thể trở thành ‘Internet thế hệ mới’ với mức độ bảo mật gần như tuyệt đối. Máy tính lượng tử có thể giúp con người giải quyết các bài toán mà máy tính truyền thống mất hàng thế kỷ. Tuy nhiên, các quốc gia cũng phải đối mặt với những thách thức không nhỏ, bao gồm hạ tầng lượng tử đắt đỏ, kỹ thuật phức tạp và đòi hỏi thiết bị chuyên dụng.
Tóm lại, sự phát triển của công nghệ lượng tử đang mở ra những cơ hội mới cho nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, để tận dụng được những lợi ích của công nghệ này, các quốc gia cần đầu tư mạnh mẽ và phát triển hạ tầng tương ứng. Với sự hợp tác và cạnh tranh giữa các cường quốc, công nghệ lượng tử sẽ tiếp tục phát triển và đóng vai trò quan trọng trong tương lai.
