Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại nhiều địa phương đang gặp phải khó khăn trong quá trình vận hành do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn thiếu chuyên môn và kỹ năng. Để khắc phục tình trạng này, các địa phương đang chủ động đề xuất với Bộ Nội vụ để được hỗ trợ đào tạo cấp tốc đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp hiệu quả.

Tại Nghệ An, Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Viết Hưng cho biết nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao. Sở đã thành lập 5 tổ công tác để hỗ trợ các xã, tuy nhiên vẫn cần sự hỗ trợ từ Bộ Nội vụ. Tương tự, tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ, cho biết một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như ‘trắng’ về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. Sở Nội vụ Hà Nội kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Giám đốc Sở Nội vụ Nghệ An nhận định chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở Nội vụ nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã – nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính – cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu.

Nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp để hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã. Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp. Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế, điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã. Bà nhấn mạnh cần đánh giá công khai, dân chủ, chính xác đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để cơ cấu lại và nâng cao chất lượng. Bộ Nội vụ sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức. Đồng thời, cần quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới.

Trong bối cảnh cơn bão số 3 (bão Wipha) đang diễn biến phức tạp và có khả năng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều khu vực, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã triển khai đồng loạt các biện pháp phòng, chống nhằm bảo vệ an toàn tuyệt đối cho cán bộ, công chức, người dân đến liên hệ công tác cùng hệ thống hồ sơ và trang thiết bị.

Thực hiện Công văn số 470/TANDTC-VP ngày 20/7/2025 của Tòa án nhân dân tối cao và các chỉ đạo khẩn cấp từ Ban Chỉ đạo phòng, chống thiên tai của tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc theo dõi chặt chẽ diễn biến của bão, cập nhật liên tục các bản tin dự báo thời tiết, chuẩn bị đầy đủ các phương án phòng ngừa, ứng phó tại chỗ, phân công trực ban 24/24 giờ, sẵn sàng xử lý các tình huống phát sinh.

Để tăng cường khả năng ứng phó tại chỗ, nhiều Tòa án khu vực trên địa bàn tỉnh đã ban hành quyết định thành lập Ban phòng, chống lụt bão. Ban có nhiệm vụ xây dựng phương án cụ thể theo từng cấp độ rủi ro, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng thành viên, tổ chức trực ban nghiêm túc và thường xuyên báo cáo về Tòa án nhân dân tỉnh khi có diễn biến bất thường xảy ra.

Một trong những đơn vị tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống bão là Tòa án nhân dân khu vực số 4 – Quảng Ninh. Ngay sau khi tiếp nhận công văn chỉ đạo từ Tòa án nhân dân tối cao, đồng chí Chánh án đã khẩn trương quán triệt nội dung Công văn số 470 đến toàn thể cán bộ, công chức, người lao động trong đơn vị và chỉ đạo triển khai ngay các biện pháp phòng, chống bão.

Đối với tập thể lãnh đạo, yêu cầu cập nhật và theo dõi sát tình hình bão; chỉ đạo, bố trí cán bộ trực 24/24 tại các trụ sở Tòa án có nguy cơ ngập úng cao. Cán bộ trực tại các trụ sở này được yêu cầu kiểm tra toàn bộ cơ sở vật chất, triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn như: đóng kín cửa chính, cửa sổ tại phòng làm việc, phòng họp, hội trường; tắt thiết bị điện sau giờ làm việc; di chuyển và chằng buộc chắc chắn các vật dụng như chậu hoa, cây cảnh tại hành lang.

Không chỉ tại khu vực số 4, nhiều Tòa án khác trên địa bàn tỉnh cũng tích cực triển khai các biện pháp phòng chống bão. Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Xuân Thiện cho biết, Tòa án nhân dân tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo ngay từ đầu, yêu cầu các đơn vị rà soát phương án ứng phó thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ”, tuyệt đối không được chủ quan.

Các đơn vị phải theo dõi chặt chẽ bản tin thời tiết, bám sát chỉ đạo từ Trung ương, Tòa án nhân dân tối cao và UBND tỉnh để điều chỉnh kịp thời phương án xử lý phù hợp với diễn biến thực tế. “Công tác đảm bảo an toàn tính mạng con người và tài sản công là ưu tiên hàng đầu. Chúng tôi đã phân công lãnh đạo trực cơ quan và bố trí lực lượng trực hành chính, bảo vệ 24/24 giờ để sẵn sàng ứng phó các tình huống đột xuất.”

Trong trường hợp thời tiết xấu tác động đến hoạt động xét xử, các đơn vị được chủ động điều chỉnh lịch làm việc, hoãn phiên tòa và thông báo kịp thời đến các bên liên quan để bảo đảm quyền lợi của đương sự và tránh gián đoạn tố tụng”, Chánh án Nguyễn Xuân Thiện nhấn mạnh.

Ông Thiện cũng khẳng định: “Chúng tôi xác định rõ trách nhiệm kép: vừa bảo vệ an toàn trong thiên tai, vừa duy trì ổn định hoạt động chuyên môn. Tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, nhất là trong bối cảnh thời tiết hiện nay diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường”.

Còn tại Tòa án nhân dân khu vực 2 – Quảng Ninh, công tác phòng chống bão cũng được triển khai với tinh thần cảnh giác cao. Ông Bùi Văn Tuấn, Chánh án Tòa án nhân dân khu vực 2 chia sẻ: “Mặc dù trụ sở mới xây dựng, song khu vực đặt trụ sở thoáng gió. Bão số 3 vào tháng 9 năm ngoái đã từng ảnh hưởng đáng kể nên năm nay đơn vị càng chủ động hơn.”

Chúng tôi đã gia cố cửa kính, kiểm tra mái tôn, đồng thời di chuyển toàn bộ hồ sơ quan trọng đến nơi an toàn, đảm bảo không để xảy ra thiệt hại khi bão đổ bộ”. Từ công tác chỉ đạo đến triển khai thực tế tại các đơn vị cơ sở, có thể thấy rõ tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, chủ động của toàn hệ thống Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh trong ứng phó với bão số 3.

Mục tiêu cao nhất là bảo đảm an toàn tuyệt đối cho con người, cơ sở vật chất và hồ sơ tài liệu; đồng thời duy trì hoạt động chuyên môn không bị gián đoạn, góp phần cùng địa phương vượt qua thiên tai với tổn thất thấp nhất.

Các tỉnh đang tích cực triển khai chính sách hỗ trợ dành cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khi họ chuyển đến công tác tại trung tâm hành chính cấp tỉnh và cấp xã sau quá trình sắp xếp. Những quyết định này nhằm đảm bảo điều kiện làm việc thuận lợi và ổn định cuộc sống cho đội ngũ cán bộ, từ đó tạo động lực để họ yên tâm công tác và đóng góp vào sự thành công của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tại tỉnh Thái Nguyên, Hội đồng Nhân dân (HĐND) đã thông qua Nghị quyết quy định về các chính sách hỗ trợ dành cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại trung tâm hành chính của tỉnh. Theo nghị quyết này, mức hỗ trợ tiền đi lại và hỗ trợ tiền thuê nhà đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động sẽ là 4.000.000 đồng/người/tháng. Khoản hỗ trợ này sẽ không được dùng để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và không làm căn cứ tính các chế độ, phụ cấp khác.

Không chỉ Thái Nguyên, tỉnh Đắk Lắk cũng đã thông qua Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại trung tâm hành chính cấp tỉnh và cấp xã sau sắp xếp. Cụ thể, đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại trung tâm hành chính cấp tỉnh được thành lập theo Đề án sắp xếp các tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên, mức hỗ trợ sẽ bao gồm: hỗ trợ chi phí đi lại là 2 triệu đồng/người/tháng; hỗ trợ tiền thuê nhà ở là 3 triệu đồng/người/tháng; và hỗ trợ một lần với mức 2 triệu đồng/người.

Ngoài ra, tỉnh Quảng Ngãi cũng đã ban hành nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động từ tỉnh Kon Tum (cũ) về công tác tại trung tâm hành chính tỉnh Quảng Ngãi mới sau sắp xếp. Theo đó, cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý sẽ được bố trí nhà ở công vụ. Trong thời gian chờ bố trí, họ sẽ được hỗ trợ chi phí thuê nhà trong 2 tháng. Các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khác cũng sẽ được hỗ trợ điều kiện đi lại và thuê nhà ở, với mức hỗ trợ thuê nhà là 2 triệu đồng/người/tháng, và chi phí đi lại là 1,6 triệu đồng/người/tháng.

Những chính sách hỗ trợ này không chỉ thể hiện sự quan tâm và chia sẻ của các tỉnh đối với đội ngũ cán bộ, mà còn là bước đi cần thiết để ổn định tổ chức bộ máy, tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ yên tâm công tác và đóng góp vào thành công của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bằng cách hỗ trợ này, các tỉnh hy vọng sẽ tạo ra môi trường làm việc thuận lợi và khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức và người lao động gắn bó và cống hiến cho sự phát triển của địa phương.