Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại nhiều địa phương đang gặp phải khó khăn trong quá trình vận hành do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn thiếu chuyên môn và kỹ năng. Để khắc phục tình trạng này, các địa phương đang chủ động đề xuất với Bộ Nội vụ để được hỗ trợ đào tạo cấp tốc đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp hiệu quả.

Tại Nghệ An, Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Viết Hưng cho biết nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao. Sở đã thành lập 5 tổ công tác để hỗ trợ các xã, tuy nhiên vẫn cần sự hỗ trợ từ Bộ Nội vụ. Tương tự, tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ, cho biết một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như ‘trắng’ về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. Sở Nội vụ Hà Nội kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Giám đốc Sở Nội vụ Nghệ An nhận định chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở Nội vụ nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã – nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính – cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu.

Nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp để hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã. Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp. Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế, điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã. Bà nhấn mạnh cần đánh giá công khai, dân chủ, chính xác đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để cơ cấu lại và nâng cao chất lượng. Bộ Nội vụ sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức. Đồng thời, cần quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ. Trước đây, cán bộ cấp cơ sở thường đóng vai trò “người thi hành luật”, tập trung vào kiểm soát, giải quyết giấy tờ và quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, trong mô hình “chính quyền hành động”, đội ngũ cán bộ phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, từ “làm đúng quy trình” sang “làm đến nơi đến chốn”, giải quyết thấu đáo và làm cho dân tin, đồng thuận, ủng hộ.

Sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, số lượng giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính ở cấp xã tăng lên đột biến. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Sa Huỳnh, việc hướng dẫn và xử lý hồ sơ diễn ra khá thông suốt, được Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Ông Nguyễn Văn Huấn, cư dân phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “So với trước thì việc giải quyết hồ sơ nay nhanh, gọn hơn. Thuận tiện hơn so với trước phải lên thị xã làm. Cán bộ ở đây rất nhạy bén”. Theo website của tỉnh Quảng Ngãi, mô hình này đã giúp giảm thời gian và công sức cho người dân trong việc thực hiện các thủ tục hành chính.

Mô hình mới đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải tập trung cao độ để thực hiện tốt. Ông Nguyễn Viết Thanh, Chủ tịch UBND phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường cơ bản đáp ứng cung cấp dịch vụ công cho nhân dân. Tập trung ứng dụng công nghệ thông tin xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân. Kiến nghị cấp thẩm quyền mở rộng đầu tư cơ sở vật chất phục vụ tốt hơn cho người dân”. Để đạt được hiệu quả cao hơn, các cấp chính quyền cần quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư cơ sở vật chất và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ.

Mục tiêu lâu dài là hình thành thế hệ công dân số, thông qua công tác đào tạo và tập huấn cho cả cán bộ, công chức và người dân. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Phường Đức Phổ trước hết là bố trí cán bộ đảm bảo phù hợp năng lực chuyên môn. Thứ hai là tổ chức tập huấn nâng cao trình độ, năng lực. Thứ ba là sắp xếp, hướng dẫn các quy trình xử lý để cán bộ triển khai nhiệm vụ rõ ràng, rành mạch, công tâm phục vụ người dân”. Việc đào tạo và tập huấn sẽ giúp cán bộ và người dân thích ứng với mô hình chính quyền điện tử và chuyển đổi số.

Dù còn nhiều việc cần làm, từ rà soát, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp, sắp xếp, kiện toàn đội ngũ cán bộ đến ứng dụng công nghệ và hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng với những ưu điểm nổi bật, mô hình mới đang từng bước hướng tới nền hành chính phục vụ, gần dân hơn, hiệu quả hơn. Ông Vũ Minh Tâm, Bí thư Đảng ủy phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Qua phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, anh em dần hiểu được và nắm được tinh thần phục vụ. Phải nói đến nay bước đầu đã khắc phục những khó khăn, trong đó các phòng ban chuyên môn đã chú trọng nâng cao chất lượng. Đặc biệt là tinh thần phục vụ của Trung tâm, qua đó đánh giá hài lòng của người dân, xem trung tâm là niềm tin và điểm tựa cho nhân dân”. Mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang ngày càng nhận được sự ủng hộ của người dân.

“Làm hết việc chứ không làm hết giờ” đã và đang thực hiện một cách thực chất nhất sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Những chuyển động tích cực ban đầu cho thấy, thành công không thể chỉ đến từ văn bản hay nghị quyết, mà phải đến từ sự đồng thuận trong dân, quyết liệt trong lãnh đạo và tận tâm trong thực thi nhiệm vụ. Mô hình này đang mở ra một hướng đi mới cho việc xây dựng chính quyền phục vụ, gần dân hơn và hiệu quả hơn.

Xã Dương Hòa, Hà Nội đang tích cực triển khai các hoạt động chuẩn bị và tổ chức Đại hội Đảng bộ xã lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, sau khi chính thức áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Ban Chấp hành Đảng bộ xã đã tổ chức nhiều hội nghị quan trọng để thảo luận và thông qua các tờ trình liên quan đến công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội.

Mới đây, Đảng ủy xã Dương Hòa đã tổ chức một hội nghị gặp mặt cán bộ chủ chốt qua các thời kỳ để lấy ý kiến góp ý vào dự thảo văn kiện trình Đại hội đại biểu Đảng bộ xã lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030. Dự thảo văn kiện đã đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2020-2025 của 5 xã cũ và đề ra định hướng, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ mới.

Các cán bộ nguyên lãnh đạo qua các thời kỳ đã đóng góp nhiều ý kiến quan trọng vào bản dự thảo văn kiện. Họ đánh giá cao nỗ lực của Ban Thường vụ Đảng ủy và Ban Chấp hành Đảng bộ xã trong việc xây dựng dự thảo báo cáo chính trị Đại hội. Đồng thời, họ cũng góp ý một số nội dung liên quan đến chủ đề Đại hội, kết quả nổi bật trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.

Về phương hướng, nhiệm vụ, các đại biểu cho rằng cần xem xét, định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các chỉ tiêu kinh tế, tăng trưởng để tạo đột phá của xã trong nhiệm kỳ mới. Họ cũng đề ra giải pháp để tập trung tháo gỡ vướng mắc trong công tác quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng để khơi thông nguồn lực, phát triển kinh tế – xã hội.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Dương Hòa Phùng Bá Nhân đã ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến góp ý đầy tâm huyết, trách nhiệm của các đồng chí nguyên lãnh đạo. Ông đề nghị Tiểu ban văn kiện tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp để bổ sung, chỉnh sửa, hoàn thiện dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội.

Có thể thấy, xã Dương Hòa đang nỗ lực chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ xã lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, nhằm xây dựng địa phương phát triển bền vững, văn minh, hiện đại. Quá trình chuẩn bị Đại hội đang được tiến hành một cách khẩn trương và nghiêm túc, với sự tham gia đóng góp tích cực của các cán bộ chủ chốt qua các thời kỳ.

Qua các hoạt động chuẩn bị Đại hội, xã Dương Hòa đang thể hiện quyết tâm xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị vững mạnh, để lãnh đạo và chỉ đạo phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Đại hội Đảng bộ xã lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ là dịp để xã Dương Hòa nhìn lại quá trình phát triển, và đề ra những định hướng, nhiệm vụ mới cho giai đoạn tiếp theo.