Giám đốc Cục phòng chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU), Semen Kryvonos, vừa lên tiếng chỉ trích quyết định mới của chính quyền liên quan đến việc kiểm soát cơ quan phòng chống tham nhũng. Quyết định này đã gây ra sự phẫn nộ trong công chúng Ukraine và làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng.

Ngày 22 tháng 7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký thông qua luật thu hồi quyền tự chủ đối với NABU và Văn phòng Công tố Chống tham nhũng chuyên biệt (SAPO). Theo đó, Ukraine trao cho tổng công tố, vị trí do Tổng thống Zelensky bổ nhiệm, quyền kiểm soát chặt chẽ 2 cơ quan trên. Quy trình ký duyệt luật này được đánh giá là chóng vánh bất thường. Dự luật kiểm soát NABU và SAPO được quốc hội Ukraine đưa ra tại phiên họp sáng 22 tháng 7 và chỉ mất 2 tiếng để các nghị sĩ bỏ phiếu thông qua.

Ngay lập tức, công chúng Ukraine đã phẫn nộ và xuống đường biểu tình phản đối việc chính phủ Ukraine muốn kiểm soát cơ quan chống tham nhũng. Các đối tác phương Tây cũng bày tỏ quan ngại trước động thái trên của Kyiv. Để xoa dịu dư luận và đồng minh, ông Zelensky ngày 24 tháng 7 đã đề xuất dự luật khôi phục quyền tự chủ cho NABU và SAPO. Tuy nhiên, hình ảnh và uy tín của nhà lãnh đạo Ukraine đã bị tổn hại nghiêm trọng.

NABU và SAPO là 2 cơ quan chống tham nhũng độc lập được Ukraine thành lập từ năm 2014. Việc đặt các cơ quan trên dưới quyền kiểm soát của chính phủ dấy lên những lo ngại ông Zelensky có thể tác động đến quá trình điều tra và bao che những người thân cận. Các nhà phân tích chính trị nhận định Ukraine đã tự làm khó mình, trong bối cảnh họ đang rất cần sự ủng hộ của phương Tây trong giai đoạn then chốt của cuộc xung đột với Nga.

Trong khi đó, tình hình chiến trường Ukraine vẫn đang diễn ra căng thẳng. Tổng thống Zelensky ngày 25 tháng 7 nói lực lượng Ukraine đang giao tranh căng thẳng với lực lượng Nga xoay quanh TP.Pokrovsk (tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine). Tại cuộc họp Hội đồng Bảo an LHQ ngày 25 tháng 7, Đại sứ Mỹ Dorothy Shea đã thúc giục các quốc gia, trong đó nêu đích danh Trung Quốc, dừng xuất khẩu hàng hóa lưỡng dụng cho Nga. Washington cho rằng hoạt động xuất khẩu trên đã giúp Moscow phát triển công nghiệp và tăng cường năng lực tấn công Ukraine bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV).

Phó đại diện thường trực Trung Quốc tại LHQ Cảnh Sảng phản bác rằng Trung Quốc luôn kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất khẩu hàng lưỡng dụng, bao gồm xuất khẩu UAV.

Chính quyền Cộng hòa Chechen đang tăng cường giám sát và kiểm soát các hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực làm đẹp và thời trang, đặc biệt là đối với các salon làm đẹp và cửa hàng quần áo nữ. Mới đây, chính quyền đã yêu cầu các chủ sở hữu của các cơ sở kinh doanh này phải đăng ký tham gia một cuộc họp với các quan chức khu vực, nếu không sẽ bị đóng cửa.

Yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Chechen ngày càng siết chặt các quy định về đạo đức và luân lý trong xã hội. Theo đó, các chủ sở hữu salon làm đẹp và cửa hàng quần áo nữ được yêu cầu đăng ký tham gia cuộc họp với các quan chức khu vực, do người đứng đầu Chechnya, Ramzan Kadyrov, yêu cầu trực tiếp.

Cuộc họp dự kiến sẽ được tổ chức mà không có sự ghi hình để đảm bảo một cuộc đối thoại êm đềm. Mục tiêu của cuộc họp là đưa lĩnh vực làm đẹp và thời trang phù hợp với các chuẩn mực truyền thống và giá trị đạo đức của người Chechen. Các chủ sở hữu của các cơ sở kinh doanh không đăng ký sẽ bị đóng cửa một cách ép buộc.

Thông tin về cuộc họp và yêu cầu đăng ký được truyền đạt qua một số điện thoại WhatsApp cụ thể. Tuy nhiên, đến tối thứ Ba, chỉ có các chủ sở hữu cửa hàng bán hijabs, abayas và khăn che đầu đã phản hồi lời kêu gọi, trong khi những người khác bỏ qua.

Trợ lý của người đứng đầu Chechnya, Amir Sugaipov, đã đặt ra thời hạn cuối cùng cho việc đăng ký là thứ Năm. Ông cũng cảnh báo rằng sẽ không có lời cảnh báo thứ ba và các cơ sở kinh doanh không tuân thủ sẽ bị đóng cửa. Sugaipov cho biết toàn bộ người dân Chechen đã chứng kiến cách thức tế nhị và cởi mở mà sáng kiến này được trình bày.

Đây không phải là lần đầu tiên chính quyền Chechen thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với các hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực làm đẹp và thời trang. Vào tháng 12 năm 2023, Ramzan Kadyrov đã ra lệnh đóng cửa các salon làm đẹp quảng cáo dịch vụ của họ bằng cách sử dụng người mẫu ‘vi phạm các chuẩn mực của đạo đức Hồi giáo’.

Các biện pháp kiểm soát này được thực hiện trong bối cảnh chính quyền Chechen tăng cường giám sát và kiểm soát các hoạt động xã hội và văn hóa. Vào năm 2015, một ủy ban liên ngành đã tiến hành một cuộc thanh tra quy mô lớn đối với các salon làm đẹp ở Chechnya, xác định hơn 80 cơ sở ‘vi phạm các chuẩn mực vệ sinh’ và khởi xướng gần 100 vụ việc hành chính.