Ngày 24/7, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã tổ chức buổi giới thiệu cuốn sách ‘Nhận diện văn hóa trong không gian số’, do Phó Giáo sư-Tiến sỹ Vũ Trọng Lâm và Tiến sỹ Nguyễn Việt Lâm đồng chủ biên. Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của một công trình tiên phong, đặt nền móng lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng văn hóa trong bối cảnh mới của thời đại số.

Cuốn sách gồm 4 chương, bắt đầu bằng việc giải thích rõ ràng khái niệm và các đặc trưng cơ bản của văn hóa số. Văn hóa số được định nghĩa là toàn bộ phương thức sáng tạo, lưu giữ, truyền bá và tiếp nhận các giá trị văn hóa thông qua nền tảng công nghệ kỹ thuật số. Đồng thời, nó cũng là tập hợp những quy tắc, chuẩn mực đạo đức và pháp luật điều chỉnh hành vi con người trong môi trường số. Những khái niệm và đặc trưng này được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu, giúp người đọc nắm bắt được bản chất của văn hóa số.

Không chỉ dừng lại ở đó, cuốn sách còn trình bày các nội dung như văn hóa tương tác số, văn hóa sáng tạo nội dung số, văn hóa tiêu dùng số, hay văn hóa đạo đức số… một cách mạch lạc và dễ hiểu. Nhóm tác giả không chỉ tập trung vào lý thuyết mà còn đặt những vấn đề này trong bối cảnh thực tiễn của Việt Nam, tạo nên sự gắn bó giữa tư duy học thuật và yêu cầu của thực tiễn. Sự kết hợp này giúp người đọc hiểu rõ hơn về văn hóa số và cách nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.

Bên cạnh việc định hình cơ sở lý luận, cuốn sách còn cho thấy sức hấp dẫn ở cách tiếp cận đối sánh và mở rộng tầm nhìn, liên hệ với một số quốc gia trên thế giới. Chương 2 đi sâu nghiên cứu chính sách và chiến lược phát triển văn hóa số tại các quốc gia đi đầu như Liên minh châu Âu, Anh, Tây Ban Nha, và một số nước khác. Việc so sánh này giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách các quốc gia khác nhau tiếp cận và phát triển văn hóa số.

Cuốn sách cũng dành chương 3 để luận bàn về các yếu tố tác động đến văn hóa trong không gian số, như truyền thông xã hội, sự phát triển trí tuệ nhân tạo, biến đổi lối sống cá nhân và cả những hệ lụy như khủng hoảng giá trị, xâm hại quyền riêng tư, hay suy thoái đạo đức trong môi trường ảo. Những yếu tố này được phân tích một cách sâu sắc, giúp người đọc hiểu rõ hơn về những thách thức và cơ hội mà văn hóa số mang lại.

Chương 4 có giá trị thực tiễn cao khi nhóm tác giả tập trung vào thực trạng phát triển văn hóa số ở Việt Nam và đề xuất hệ thống giải pháp toàn diện. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường giáo dục văn hóa số, phát triển các nền tảng số nội địa, và khuyến khích sáng tạo nội dung số mang bản sắc Việt. Đặc biệt, cuốn sách nhấn mạnh vai trò của công dân số, những người vừa được thụ hưởng, vừa là chủ thể sáng tạo trong không gian số, cần được đào tạo, hướng dẫn, hỗ trợ để phát huy hiệu quả sức mạnh văn hóa quốc gia – dân tộc trong thời đại mới.

Cuốn sách ‘Nhận diện văn hóa trong không gian số’ là một tác phẩm quan trọng, góp phần xây dựng hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về văn hóa trong không gian số ở Việt Nam. Với sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, cuốn sách này là một tài liệu tham khảo quý giá cho những người quan tâm đến văn hóa số và sự phát triển của nền văn hóa trong thời đại số.

Việc học làm công dân số hiện nay là một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi và sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi của quá trình này là giúp người dân nhận thức rõ ràng về những tiện lợi mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống hàng ngày, từ đó khuyến khích mọi người chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống xã hội, từ lĩnh vực học tập, lao động, thực hiện các dịch vụ hành chính công, hoạt động thương mại cho đến cách thức giao tiếp xã hội. Trong bối cảnh đó, khái niệm về công dân số ngày càng được quan tâm và trở thành một phần không thể thiếu trong sự phát triển của xã hội hiện đại.

Ngày nay, việc sử dụng điện thoại thông minh và internet đã trở nên phổ biến, tạo ra nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số trên quy mô toàn dân. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và những người sống ở vùng sâu, vùng xa, dù đã có thiết bị kết nối mạng nhưng vẫn chưa có kỹ năng cần thiết để tận dụng các tiện ích mà công nghệ số mang lại. Họ thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay thực hiện thanh toán điện tử.

Nhằm hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã triển khai các hoạt động hướng dẫn tận tình, đến từng hộ dân để giúp họ cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm vaccine và thực hiện thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến. Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn cũng đã triển khai các đội hình tình nguyện nhằm hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã.

Nhiều người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và những người ít tiếp xúc với công nghệ, ban đầu thường có tâm lý e ngại khi tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và các tiện ích của công nghệ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ tận tình của đoàn viên, thanh niên, họ đã có thể tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ này. Điều này không chỉ giúp họ tiếp cận được với các dịch vụ công một cách dễ dàng hơn mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống.

Học làm công dân số không chỉ đơn thuần là học cách sử dụng công nghệ mà còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện đối với các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cuối cùng là giúp người dân có thể tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện đời sống và đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Qua đó, mỗi cá nhân có thể trở thành một công dân số thực sự, đóng góp vào sự phát triển của xã hội hiện đại.