Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra cảnh báo về chất tạo ngọt erythritol, thường được sử dụng trong các sản phẩm ít calo và đồ uống dành cho người ăn kiêng, rằng nó có thể gây tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim. Erythritol được quảng cáo là chứa ít calo nhưng có vị ngọt tương tự như đường, thường được sử dụng trong các sản phẩm như nước ngọt, bánh, ngũ cốc với nhãn ‘ít calo’, ‘không calo’, ‘dành cho người ăn kiêng’…

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado, Mỹ, đã thực hiện một nghiên cứu để đánh giá tác động của erythritol lên mạch máu. Trong thí nghiệm, các tế bào mạch máu não của người được tiếp xúc với dung dịch chứa 30g erythritol, tương đương với lượng có trong các loại nước ngọt dành cho người ăn kiêng. Kết quả cho thấy chỉ trong vòng 3 giờ, các tế bào mạch máu sản xuất ít oxit nitric, hợp chất giúp giãn mạch máu, và sản sinh nhiều endothelin-1, loại protein có tác dụng làm co mạch máu.

Ngoài ra, các tế bào mạch máu não tiếp xúc với erythritol cũng sản sinh nhiều gốc tự do, gây căng thẳng oxy hóa, viêm nhiễm. Quá trình sản xuất hợp chất t-PA giúp phá vỡ cục máu đông của tế bào mạch máu cũng giảm đáng kể sau khi tiếp xúc với erythritol. Tác giả chính của nghiên cứu, chuyên gia Auburn Berry, cho hay: ‘Nhìn chung, nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng tiêu thụ chất tạo ngọt erythritol có thể khiến mạch máu bị co thắt nhiều hơn và làm giảm khả năng phá vỡ cục máu đông. Điều này có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc đau tim, đột quỵ’.

Giáo sư Christopher DeSouza, đồng tác giả của nghiên cứu, cũng cảnh báo rằng những người tiêu thụ nhiều khẩu phần erythritol mỗi ngày có thể có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe tim mạch cao hơn. Các nghiên cứu khác cũng đã chỉ ra rằng tiêu thụ erythritol có thể khiến tiểu cầu của những người tham gia trở nên dính hơn, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Một nghiên cứu khác trên hơn 4.000 người trưởng thành cũng cho thấy những người có nồng độ erythritol trong máu cao có nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ cao hơn.

Tiến sĩ Stanley Hazan, chuyên gia về y học tim mạch dự phòng tại Cleveland Clinic, nhận xét: ‘Điều này thực sự đáng lo ngại. Đặc biệt là khi erythritol được sử dụng làm chất phụ gia trong nhiều thực phẩm đóng gói khác nhau. Tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm chứa erythritol có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tim mạch, đặc biệt là ở những người vốn đã mắc sẵn bệnh lý nền’. Do đó, người tiêu dùng nên chú ý đến hàm lượng erythritol trong các sản phẩm thực phẩm và đồ uống hàng ngày để giảm thiểu rủi ro cho sức khỏe tim mạch.

Căn bệnh đột quỵ đang ngày càng trở nên nguy hiểm và khó lường, đặc biệt là đối với phụ nữ. Một trường hợp đột quỵ gần đây tại Bệnh viện Bạch Mai đã cho thấy sự nguy hiểm của căn bệnh này. Bệnh nhân N.N.L, 51 tuổi, đến từ Khương Đình, Hà Nội, đã trải qua một cơn đột quỵ với các triệu chứng ban đầu là khó nuốt và nấc cụt. Các triệu chứng này đã khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Do nhập viện muộn, bệnh nhân L. đã phải chịu di chứng yếu liệt nửa người trái. Các bác sĩ cảnh báo rằng nếu chậm trễ thêm, nguy cơ tử vong rất cao. Hiện tại, bà L. vẫn đang tích cực tập phục hồi chức năng với hy vọng tự cầm đũa ăn uống trở lại.

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu nuôi não bị tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu, gây tổn thương não. Đặc biệt, dấu hiệu đột quỵ ở nam và nữ có sự khác biệt, dẫn đến việc phát hiện và điều trị ở nữ giới thường chậm trễ hơn. Nam giới thường có các triệu chứng điển hình như yếu hoặc liệt nửa người, méo miệng, nói ngọng, mất thị lực một bên mắt, mất thăng bằng, hoặc đau đầu dữ dội.

Ngược lại, nữ giới ngoài các dấu hiệu trên còn xuất hiện những triệu chứng không điển hình như mệt mỏi đột ngột, lú lẫn, thay đổi tâm trạng, buồn nôn, nấc cụt kéo dài, đau ngực, khó thở nhẹ, hoặc ngất xỉu thoáng qua. Những triệu chứng này ở phụ nữ thường bị nhầm với stress hoặc bệnh tiêu hóa, dẫn đến việc bỏ lỡ thời điểm can thiệp kịp thời.

Sau mãn kinh, nồng độ estrogen giảm làm mất tác dụng bảo vệ mạch máu, khiến nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ tăng đáng kể. Phụ nữ thường được chẩn đoán và điều trị muộn, dẫn đến tỷ lệ tàn tật và tử vong cao hơn nam giới.

Sau đột quỵ, phụ nữ cũng đối mặt với các biến chứng nặng hơn, bao gồm khả năng phục hồi vận động kém, dễ rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ, trầm cảm, lo âu kéo dài, phụ thuộc vào người chăm sóc do yếu cơ thể và tuổi tác.

Để nhận biết nhanh dấu hiệu đột quỵ, Tổ chức Đột quỵ Mỹ (ASA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị áp dụng quy tắc F.A.S.T: Face (Khuôn mặt) – méo miệng, cười lệch; Arms (Tay) – yếu hoặc liệt một bên tay; Speech (Nói) – nói ngọng; Time (Thời gian) – gọi cấp cứu ngay lập tức nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào.

Thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị đột quỵ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, đặc biệt ở nữ giới với những triệu chứng không điển hình, có thể giúp giảm thiểu di chứng và cứu sống bệnh nhân.

Nam diễn viên Huỳnh Anh Tuấn mới đây đã trải qua một cơn đột quỵ và may mắn được cấp cứu kịp thời. Sự việc này đã gây chú ý lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan tâm về việc phòng ngừa và nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ.

Theo Ths.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, trường hợp của nghệ sĩ Huỳnh Anh Tuấn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người rằng đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, thường do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não. Trong khoảng 80% trường hợp, đột quỵ xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc.

Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) có thể xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não. Tuy nhiên, TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

BS Mạnh cũng cho biết, một trong những nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ là người bệnh thường hay chủ quan với những biểu hiện ban đầu. Nhiều trường hợp không hề cảm thấy đau đớn, không khó thở, thậm chí vẫn sinh hoạt bình thường cho đến khi đột ngột ngã quỵ, mất ý thức hoặc liệt nửa người.

Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và cấp cứu kịp thời đóng vai trò sống còn trong điều trị đột quỵ. Theo BS Mạnh, “Điều quan trọng nhất trong điều trị đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi thường nhấn mạnh khái niệm ‘thời điểm vàng’ khoảng 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.”

Sau giai đoạn vàng đó, bệnh nhân không được tái thông các mạch lớn bị tắc trong não sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc bị tàn phế nặng nề. Nếu đưa được người bệnh đến bệnh viện trong khoảng thời gian này, cơ hội được cứu sống sẽ cao, các di chứng cũng được giảm thiểu.

Để nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ, BS Mạnh đưa ra một số cảnh báo đỏ như sau: Chóng mặt, mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội; Yếu hoặc tê một bên cơ thể; Khó nói hoặc nói lắp; Mờ mắt hoặc mất thị lực. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần yêu cầu hỗ trợ y tế ngay lập tức tại https://www.vinmec.com/ hoặc các cơ sở y tế uy tín khác.