Trái cây luôn được xem là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là trong mùa hè khi cơ thể cần bổ sung nước và vi chất để chống chọi với thời tiết nắng nóng. Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng ‘thân thiện’ với vòng eo của chúng ta. Một số loại trái cây mùa hè chứa hàm lượng đường tự nhiên và calo rất cao, thậm chí có thể khiến bạn tăng cân nhanh hơn cả việc ăn một bát cơm trắng thông thường.

Ví dụ, một bát cơm trắng 150g chứa khoảng 200 kcal, trong khi một quả xoài chín có thể cung cấp hơn 250 kcal và một lượng lớn đường. Tiến sĩ dinh dưỡng Lisa Young, giáo sư tại Đại học New York (Mỹ), cho biết rằng trái cây rất giàu vitamin, chất chống oxy hóa và chất xơ, nhưng cũng có những loại chứa lượng đường fructose và glucose rất cao. Nếu ăn quá mức, lượng đường dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ tích trữ trong cơ thể.

Một số loại trái cây mùa hè phổ biến có thể khiến bạn tăng cân nhanh chóng nếu không kiểm soát khẩu phần ăn. Xoài chín, sầu riêng, vải thiều và nhãn là những loại trái cây chứa hàm lượng đường lớn và dễ gây tăng cân nếu ăn không kiểm soát. Dưa hấu là loại trái cây mùa hè phổ biến, dù nhiều nước nhưng chỉ số đường huyết (GI) lên đến 72, khiến đường huyết tăng vọt nhanh chóng sau khi ăn.

So sánh giữa trái cây và cơm trắng cho thấy rằng, nếu ăn một lượng không kiểm soát các loại trái cây kể trên, bạn có thể tiêu thụ gần 200-225 kcal, tương đương một bát cơm. Tuy nhiên, trái cây không tạo cảm giác no lâu như cơm, dễ khiến bạn ăn thêm các món khác và tổng lượng calo trong ngày vượt mức cho phép.

Để ăn trái cây thông minh và không tăng cân, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên ăn trái cây một cách kiểm soát. Ưu tiên các loại có chỉ số GI thấp như quả mọng (việt quất, dâu tây), bưởi, táo xanh. Tránh ăn trái cây quá chín hoặc đã chế biến (sấy khô, đóng hộp, ép nước). Nên ăn trái cây nguyên trái để giữ chất xơ, giúp no lâu hơn.

Ngoài ra, thời điểm ăn cũng rất quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị nên ăn trái cây giữa các bữa chính, thay vì ăn sau bữa ăn hoặc buổi tối, khi cơ thể ít hoạt động, dễ tích mỡ.

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày đang trở thành xu hướng đối với nhiều người mong muốn kiểm soát cân nặng và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, liệu chế độ ăn này có thực sự mang lại lợi ích, và làm thế nào để thực hiện đúng cách?

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, việc ăn nhiều hơn ba bữa mỗi ngày có thể có lợi nếu được thực hiện một cách có ý thức và cân bằng dinh dưỡng. Tuy nhiên, hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe, mức độ vận động và nhu cầu trao đổi chất của từng cá nhân.

Tiến sĩ Bhavana P, chuyên gia dinh dưỡng trưởng tại Bệnh viện Gleneagles, cho rằng chế độ ăn chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày giúp duy trì lượng đường huyết ổn định, cải thiện cảm giác no và hạn chế tình trạng ăn quá nhiều. Ngoài ra, các bữa ăn nhỏ thường xuyên còn có thể giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và hỗ trợ người mắc bệnh trào ngược axit hoặc khó tiêu.

Tuy nhiên, nếu không kiểm soát được khẩu phần hoặc ăn các thực phẩm giàu calo, đường và chất béo, việc ăn nhiều bữa có thể dẫn đến tăng cân nhanh chóng. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo mật độ dinh dưỡng cao, kiểm soát khẩu phần hợp lý và để cơ thể có thời gian tiêu hóa giữa các bữa ăn.

Mỗi người nên lựa chọn chế độ ăn phù hợp với lối sống, tình trạng sức khỏe và mục tiêu thể chất của mình. Việc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn xây dựng một kế hoạch ăn uống lành mạnh và hiệu quả.

Chị Thi, 30 tuổi, chia sẻ về hành trình giảm cân ấn tượng của mình sau khi sinh con. Trong thai kỳ, chị đã tăng 25 kg và sau khi sinh, chị tiếp tục cho con bú mà không thực hiện chế độ ăn kiêng giảm cân. Đến khi cai sữa, chị đã trở nên béo phì nghiêm trọng. Khi con được hai tuổi, chị Thi nặng 75 kg và cao 1,55 m.

Sau khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu và siêu âm tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chị được chẩn đoán có lượng mỡ chiếm 44,7% cơ thể, mỡ nội tạng 147,1 cm2, chỉ số BMI 31,2 kg/m2, thuộc nhóm béo phì độ hai. Để điều trị, bác sĩ tại Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì đã đề xuất một liệu trình điều trị bao gồm sử dụng thuốc, điều chỉnh thực đơn và thiết kế bài tập vừa sức.

Chị Thi đã điều chỉnh thói quen ăn uống của mình bằng cách thay thế các món nhiều chất béo bằng protein nạc từ cá, ức gà, trứng, rau củ quả, và chia nhỏ các bữa ăn. Sau ba tháng, chị Thi đã giảm 15 kg, vòng bụng, bắp tay, bắp chân, đùi trở nên thon thả hơn và chất lượng giấc ngủ của chị cũng được cải thiện. Chị tiếp tục duy trì liệu trình giảm cân với mục tiêu giảm xuống còn 50-55 kg.

BS.CKI Võ Trần Nguyên Duy, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết rằng cân nặng trong thai kỳ tăng trung bình từ 12-15 kg, nhưng nhiều người có thể tăng từ 30-40 kg tùy thuộc vào cơ địa. Tình trạng này là do sự thay đổi của nội tiết tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của thai phụ, tạo cảm giác thèm ăn và tâm lý ăn nhiều để giúp thai nhi phát triển.

Bác sĩ Duy cũng khuyến nghị bà bầu nên kiểm soát cân nặng và không để tăng cân quá nhanh khi mang thai vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ liên quan đến tim mạch, hội chứng chuyển hóa, tiền sản giật và béo phì kéo dài về sau. Phụ nữ sau sinh nên vận động nhẹ nhàng, tập luyện điều độ để đốt cháy calo và giảm cân, bên cạnh đó là cho con bú và nghỉ ngơi điều độ để tránh căng thẳng.