Lai Châu, một tỉnh miền núi phía Bắc với địa hình phức tạp và khí hậu mát mẻ, đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực phát triển cây dược liệu quý hiếm. Với hơn 2/3 diện tích tự nhiên là rừng, đất lâm nghiệp và thảm thực vật phong phú, tỉnh này được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển ngành công nghiệp dược liệu.

Hiện nay, tỉnh Lai Châu có gần 900 loài dược liệu, trong đó nhiều loài có giá trị kinh tế cao như sâm Lai Châu, lan kim tuyến, thất diệp nhất chi hoa, đương quy. Diện tích trồng dược liệu trên địa bàn tỉnh đã đạt hơn 17.800 ha, bao gồm các loại cây như quế, sơn tra, sa nhân, thảo quả, sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa, đương quy. Tỉnh đang tập trung phát triển sản phẩm OCOP từ dược liệu và hướng đến xây dựng thương hiệu uy tín, có giá trị đặc biệt đối với sản phẩm từ thảo dược.

Để đạt được mục tiêu này, tỉnh Lai Châu đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 38/2019/NQ-HĐND ngày 11/12/2019 thông qua Đề án phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Đặc biệt, Tỉnh ủy Lai Châu đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU về phát triển sâm Lai Châu giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035.

Các chính sách hỗ trợ được tỉnh ban hành bao gồm hỗ trợ giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong giai đoạn từ năm 2020-2025 đối với các loại cây dược liệu như sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa, lan kim tuyến. Tỉnh cũng hỗ trợ bảo tồn, hoàn thiện quy trình, nhân giống dược liệu, vật tư, bao bì nhãn mác sản phẩm; hỗ trợ chi phí chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, áp dụng quy trình kỹ thuật và quản lý chất lượng đồng bộ theo chuỗi.

Nhờ những nỗ lực này, nhiều hộ dân tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã mạnh dạn chuyển đổi sản xuất từ trồng ngô, lúa nương sang trồng dược liệu, qua đó góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống. Điển hình như gia đình chị Phàn Tả Mẩy ở bản Sín Chả, xã Sì Lở Lầu, đã vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống từ chuyển đổi sang trồng cây dược liệu. Hiện, gia đình chị đã có thu nhập trên 400 triệu đồng từ trồng sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa.

Tỉnh Lai Châu kỳ vọng sẽ khai thác tiềm năng lớn từ cây dược liệu, tạo nguồn thu quan trọng cho tỉnh và góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân. Với những giải pháp đồng bộ và quyết tâm cao, Lai Châu đang trên đà trở thành một trong những địa điểm sản xuất dược liệu hàng đầu của Việt Nam.

Lai Châu đang tích cực ứng dụng nền tảng số để quảng bá và nâng cao hiệu quả tiêu thụ các sản phẩm OCOP cũng như sản phẩm đặc thù của địa phương. Với sự hỗ trợ từ Sở Công Thương và các đơn vị liên quan, các chủ doanh nghiệp, hợp tác xã có sản phẩm OCOP đang chủ động xây dựng kênh bán hàng trực tuyến song song với phương thức truyền thống.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 215 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao, trong đó có nhiều sản phẩm mang đậm bản sắc địa phương như đông trùng hạ thảo, chè shan tuyết, hạt mắc-ca khô Lai Châu, gạo tẻ tròn, gạo lứt séng cù, gạo séng cù, miến dong Bình Lư, dưa lưới ichiba… Các sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong tỉnh mà còn hướng tới các thị trường lớn hơn thông qua các kênh bán hàng trực tuyến.

Sở Công Thương tỉnh đã triển khai các hoạt động hỗ trợ chủ thể có sản phẩm OCOP thực hiện chuyển đổi số. Sở đã hướng dẫn kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trưng bày quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản tại các hội nghị, hội chợ ở các tỉnh, thành trong cả nước. Đồng thời, Sở cũng hỗ trợ xây dựng website thương mại điện tử để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm hàng hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Để đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trên các sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam, Sở Công Thương đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ đưa các sản phẩm OCOP của tỉnh lên sàn thương mại điện tử như Posttmart.vn (Bưu điện Việt Nam), Voson.vn (Viettel Post)… Việc này giúp các chủ thể OCOP tiếp cận với khách hàng ở các thị trường mới và tăng cường khả năng bán hàng.

Ngoài ra, Sở Công Thương cũng phối hợp tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng số, livestream bán hàng, chụp ảnh, xây dựng thương hiệu số cho các chủ thể OCOP, hộ kinh doanh và hợp tác xã. Hội Nông dân tỉnh đã phối hợp với Bưu điện tỉnh mở lớp đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, quảng bá sàn thương mại điện tử Buudien.vn đến hội viên, nông dân, các hộ sản xuất nông nghiệp, tổ chức, doanh nghiệp.

Cơ sở Đông trùng hạ thảo Huy Cương là một trong những đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng nền tảng số để tiêu thụ sản phẩm. Cơ sở đã xây dựng và duy trì trang fanpage, website riêng để giới thiệu sản phẩm và đẩy mạnh kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử.

Đơn vị Tây Bắc TV, một Thương hiệu Vàng nông nghiệp Việt Nam năm 2024, đã có 4 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao và đã xây dựng được các kênh phân phối, bán lẻ online đa nền tảng như youtube, facebook, tiktok, zalo, shoppee, website.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, việc ứng dụng nền tảng số trong tiêu thụ sản phẩm OCOP của tỉnh vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn, bao gồm hạn chế về kỹ năng số của các chủ thể OCOP và hạ tầng mạng tại một số vùng nông thôn còn yếu, chi phí vận chuyển hàng hóa cao…

Hướng tới giai đoạn phát triển mới, Lai Châu xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là động lực thúc đẩy Chương trình OCOP phát triển bền vững. Tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, đa dạng hóa kênh phân phối số, hỗ trợ các chủ thể hoàn thiện sản phẩm theo hướng chuyên nghiệp, chuẩn hóa.