Đánh thuế thu nhập cá nhân không chỉ là một biện pháp nhằm mục đích thu được nguồn thu ngay lập tức mà còn đòi hỏi sự khéo léo trong thiết kế, truyền thông và triển khai chính sách. Tuy nhiên, đề xuất mới đây của Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân về giao dịch bất động sản cho thấy sự thiếu vắng của ‘nghệ thuật đánh thuế’ trong chính sách này.

Một yếu tố quan trọng trong thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân là thuế suất biên, tức là mức thuế áp dụng cho phần thu nhập tăng thêm. Nếu thuế suất biên quá cao, điều này có thể làm giảm lợi ích của người lao động khi họ làm thêm giờ hoặc tăng thu nhập, dẫn đến giảm cung lao động chất lượng cao và năng suất lao động của toàn xã hội. Ví dụ, nếu một người đang nhận mức lương 50 triệu đồng/tháng và có thể tăng lên 60 triệu đồng/tháng nhờ làm thêm, nhưng phần thu nhập tăng thêm này bị đánh thuế 30%, thì lợi ích thực nhận sẽ giảm đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Có ba cách phổ biến mà cá nhân thường sử dụng để tránh thuế thu nhập cá nhân khi đối mặt với mức thuế cao. Họ có thể chuyển đổi thu nhập thành các hình thức không chịu thuế như quà tặng, phúc lợi ngoài lương, hoặc báo cáo thu nhập thấp hơn thực tế. Một số trường hợp thậm chí chuyển sang làm việc trong khu vực phi chính thức để không bị truy thu thuế. Những hành vi này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn làm suy yếu sự công bằng và lòng tin vào hệ thống thuế.

Do đó, để đảm bảo hiệu quả kinh tế, chính sách thuế thu nhập cá nhân cần được thiết kế sao cho thuế suất biên không quá cao, đặc biệt là ở nhóm thu nhập trung cao – là nhóm có tiềm năng tạo ra giá trị lớn cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, số bậc thuế cần đủ để phân hóa các nhóm thu nhập nhằm đảm bảo công bằng, nhưng không nên quá nhiều để tránh phức tạp trong tính toán và khai báo. Khoảng cách giữa các bậc thuế cần được thiết kế hợp lý, tránh tình trạng giãn bậc quá rộng khiến nhiều người có thu nhập khác nhau rơi vào cùng một mức thuế.

Tóm lại, việc thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và nghệ thuật đánh thuế để đảm bảo hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội. Nếu được xây dựng hợp lý, Luật Thuế Thu nhập cá nhân mới không chỉ giúp Nhà nước huy động nguồn thu một cách bền vững, mà còn góp phần tạo ra một môi trường lao động, đầu tư, và học tập lành mạnh, giúp nền kinh tế phát triển hiệu quả, cân bằng và có chiều sâu.

Xem thêm thông tin về chính sách thuế thu nhập cá nhân tại Vietnamnet.vn

Những chiêu trò lừa đảo tuyển dụng đang ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo… Nhiều ứng viên trẻ, trong đó có sinh viên, đã trở thành nạn nhân của các trò lừa đảo này.

Mới đây, một số trường hợp bị lừa đảo tuyển dụng đã được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Nguyễn Thị Kim Hà, 20 tuổi, sinh viên năm 2 tại một trường đại học ở TP HCM, chia sẻ rằng cô đã bị lừa khi ứng tuyển vào một công ty với mức lương hấp dẫn. Sau khi chuyển 600.000 đồng tiền ‘đặt cọc giữ vị trí’, cô bị chặn liên lạc và mất trắng số tiền.

Tương tự, Nguyễn Văn Khôi, sinh viên một trường cao đẳng nghề ở TP HCM, cũng bị lừa khi ứng tuyển vào một chuỗi cà phê. Anh được yêu cầu chuyển khoản 1,2 triệu đồng để mua đồng phục và đóng phí đào tạo. Tuy nhiên, khi đến địa chỉ theo lời hẹn, anh phát hiện đó chỉ là một quán cà phê nhỏ và không có doanh nghiệp nào hoạt động.

Thực tế cho thấy, các đối tượng lừa đảo thường đánh vào tâm lý cần việc nhanh, thu nhập cao và không yêu cầu kinh nghiệm của người trẻ. Các chuyên gia cảnh báo rằng người lao động cần cẩn trọng và hiểu rằng việc làm là một mối quan hệ hai chiều, yêu cầu sự phù hợp giữa người lao động và doanh nghiệp.

Chuyên gia dự báo nguồn nhân lực Trần Anh Tuấn khuyến cáo người lao động cần xác minh kỹ thông tin nhà tuyển dụng, không chuyển khoản đặt cọc khi chưa xác minh rõ ràng tính pháp lý của doanh nghiệp. Ông cũng nhấn mạnh rằng những tin tuyển dụng với từ ngữ sáo rỗng, mức lương quá cao hoặc yêu cầu đặt cọc đều mang dấu hiệu đáng ngờ.

Để tránh ‘sập bẫy’, người tìm việc cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức về pháp luật lao động và kỹ năng kiểm chứng thông tin. Các cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân cần cẩn trọng khi tiếp cận các thông tin tuyển dụng trên mạng và không chia sẻ thông tin cá nhân. sàn giao dịch việc làm, trung tâm giới thiệu việc làm công lập hoặc các nền tảng uy tín có xác minh rõ ràng nhà tuyển dụng.

Bên cạnh đó, người lao động cũng nên tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp và vị trí ứng tuyển, cũng như không nên quá ham muốn tìm việc mà bỏ qua các bước kiểm tra cần thiết. Khi có nghi ngờ hoặc cần hỗ trợ, người lao động có thể liên hệ với các cơ quan chức năng hoặc tổ chức hỗ trợ việc làm uy tín để được tư vấn và giúp đỡ.

Từ tháng 11/2018, nhiều chính sách mới trong các lĩnh vực kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, tác động trực tiếp đến cuộc sống của người dân và hoạt động của doanh nghiệp. Dưới đây là một số chính sách đáng chú ý:

Trong lĩnh vực lao động, Nghị định 121/2018/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi Nghị định 49/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương. Theo đó, doanh nghiệp sử dụng dưới 10 lao động được miễn thủ tục gửi thang lương, bảng lương, định mức lao động cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp huyện nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này giúp giảm bớt thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp nhỏ, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong việc quản lý và phát triển hoạt động kinh doanh.

Cũng liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, Nghị định 119/2018/NĐ-CP quy định về các đối tượng được cơ quan thuế cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử miễn phí. Hộ, cá nhân kinh doanh, trừ hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trước từ 3 tỷ đồng trở lên trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, xây dựng hoặc 10 tỷ đồng trở lên lĩnh vực thương mại, dịch vụ, sẽ được cấp hóa đơn điện tử miễn phí. Đây là một trong những nỗ lực của Chính phủ nhằm hỗ trợ các hộ và cá nhân kinh doanh trong việc chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử, giảm thiểu chi phí và tăng cường hiệu quả trong hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó, Thông tư 23/2018/TT-NHNN quy định về 7 trường hợp phải thu hồi giấy phép của quỹ tín dụng nhân dân, bao gồm: Quỹ tự nguyện xin giải thể khi có khả năng thanh toán hết các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác; Hồ sơ đề nghị cấp phép của Quỹ có thông tin gian lận để đủ điều kiện được cấp giấy phép;… Việc quy định rõ các trường hợp thu hồi giấy phép giúp tăng cường quản lý và giám sát hoạt động của các quỹ tín dụng nhân dân, đảm bảo an toàn và ổn định trong hệ thống tài chính.

Trong lĩnh vực ngân hàng, Nghị định 117/2018/NĐ-CP quy định tương đối chặt chẽ về việc bảo vệ bí mật, thông tin khách hàng tại các ngân hàng. Theo đó, chỉ có 2 trường hợp ngân hàng được cung cấp thông tin khách hàng: Tổ chức khác, cá nhân có quyền yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng được quy định tại Bộ luật, Luật, Nghị quyết của Quốc hội; Có sự chấp thuận của khách hàng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của khách hàng và tăng cường niềm tin vào hệ thống ngân hàng.

Về vấn đề bán hàng đa cấp, Nghị định 141/2018/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 8/10/2018, có hiệu lực từ ngày 25/11/2018. Theo Nghị định này, mức phạt tiền từ 80 – 100 triệu đồng được áp dụng với tổ chức thực hiện một trong các hành vi bán hàng đa cấp bất chính. Việc tăng cường quản lý và xử lý nghiêm các hành vi bán hàng đa cấp bất chính giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh.

Ngoài ra, còn nhiều quy định mới khác có hiệu lực từ tháng 11/2018 như: Thực phẩm chức năng cho trẻ em phải kê khai giá; Hiến máu tình nguyện được nhận quà là dịch vụ khám, chữa bệnh; Các trường phổ thông tiến tới học 2 buổi/ngày; Không sử dụng hình ảnh hút thuốc lá trong phim dành cho trẻ em;… Tất cả những chính sách này đều nhằm mục đích nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Xu hướng lao động có tay nghề tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài đang trở thành một vấn đề đáng quan ngại cho các ngành công nghiệp nội địa của Indonesia. Hiện tượng này không chỉ phản ánh sự bất mãn của người lao động với cơ hội và mức lương trong nước, mà còn đặt ra thách thức cho việc phát triển và duy trì nguồn nhân lực chất lượng cao của quốc gia.

Anh Hirdan Radityatama Putra Laisa, 28 tuổi, là một ví dụ điển hình. Tốt nghiệp Đại học Indonesia năm 2019, hiện anh đang làm việc tại Tokyo với mức thu nhập 6 triệu yên/năm (khoảng 41.600 USD), gấp gần 6 lần so với mức lương của một người cùng trình độ và kỹ năng làm việc ở Indonesia. Không chỉ Laisa, nhiều bạn của anh cũng đang tìm kiếm cơ hội làm việc ở nước ngoài, nơi họ có thể tận dụng kỹ năng và kinh nghiệm để có mức thu nhập tốt hơn.

Trong nhiều thập kỷ, Indonesia đã là quốc gia cung cấp nhiều người giúp việc và lao động phổ thông nhất thế giới. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người trẻ trình độ cao như Laisa xuất ngoại tìm việc làm tốt hơn ở Nhật, Australia, Singapore… Điều này khiến giới lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại về nguy cơ “chảy máu chất xám”, khi những người lao động trình độ cao rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội tốt hơn.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ nhập học bậc đại học, cao đẳng, trường nghề của Indonesia đã tăng từ 16% năm 2003 lên 45% năm 2023. Tuy nhiên, nhiều cử nhân vẫn không tìm được việc tương xứng với kỹ năng. Nhà nghiên cứu Firman Budianto tại BRIN nhận định: ‘Indonesia có ngày càng nhiều người học vấn cao, nhưng lại thiếu công việc có mức lương cạnh tranh’. Điều này khiến lực lượng lao động trình độ cao sang nước ngoài làm việc.

Lương trung bình ở Indonesia chỉ đạt 3,09 triệu rupiah mỗi tháng (khoảng 190 USD) tính đến tháng 2/2024. Kết quả là lao động trình độ cao ra nước ngoài ngày càng nhiều. Năm 2024, số lao động di cư đã tốt nghiệp trung cấp nghề tăng 83% (4.505 người) và nhóm có bằng cử nhân tăng 2,3 lần (3.421 người), chiếm 2,7% tổng lao động đi xuất khẩu.

Dữ liệu từ cơ quan thống kê Indonesia cho thấy tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 4,82% xuống 4,76% vào tháng 2. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của lao động có bằng đại học là 5,25% trong năm 2024, cao hơn so với tỷ lệ thất nghiệp của lao động trình độ trung học phổ thông là 4,11%. Nhật Bản đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với lao động Indonesia trình độ cao. Dữ liệu Bộ Tư pháp Nhật Bản cho thấy số người Indonesia là chuyên gia cấp cao và kỹ sư đã tăng từ 1.678 người năm 2016 lên 7.904 người năm 2024.

Để ngăn chặn “chảy máu chất xám”, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Indonesia Arsjad Rasjid kêu gọi doanh nghiệp cần nâng chuẩn quốc tế và đầu tư vào đổi mới để thu hút nhân tài. Một số doanh nghiệp nội địa đã tổ chức chương trình đào tạo kỹ sư công nghệ. Ví dụ, nhà cung cấp dịch vụ gọi xe và giao đồ ăn GoTo Group năm ngoái đã đào tạo 43 kỹ sư mới tốt nghiệp. Giám đốc nhân sự GoTo Monica Lynn Mulyanto khẳng định đây là đầu tư chiến lược cho chủ quyền số và năng lực dài hạn.

Tập đoàn khai thác quốc doanh Mind ID cũng triển khai nhiều chương trình phát triển nguồn nhân lực bao gồm đào tạo liên ngành, các cuộc thi đổi mới sáng tạo hỗ trợ phát triển nghề nghiệp và các chương trình chia sẻ kiến thức để chuẩn hóa thông tin và kiến thức chuyên môn. Bộ trưởng Bộ Nhân lực Yassierli cho biết nếu người dân Indonesia muốn nâng cao kỹ năng và tìm việc làm tốt hơn ở nước ngoài, họ có thể đi. Nhưng trong tương lai, họ nên trở về xây dựng đất nước.

Đây là thời điểm quan trọng để Indonesia cân nhắc chính sách giữ chân nguồn nhân lực chất lượng, xây dựng cơ hội việc làm trong nước và cải thiện hệ thống giáo dục – đào tạo để không bỏ lỡ “cơ hội vàng” từ dân số trẻ trình độ cao. Bằng cách đầu tư vào giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, Indonesia có thể tạo ra môi trường làm việc hấp dẫn và cạnh tranh, giữ chân những người lao động trình độ cao và thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.