Chiều ngày 24/7, tại cuộc Họp báo thường kỳ Quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do đã cung cấp thông tin về tình hình xử lý nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội trong 6 tháng qua. Theo ông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thực hiện việc chặn và gỡ bỏ hàng chục nghìn nội dung vi phạm trên các nền tảng như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google.

Ông Lê Quang Tự Do cho biết, trong 6 tháng năm 2025, cơ quan chức năng đã gỡ bỏ khoảng 30.000 tài khoản giả mạo. Tuy nhiên, tình trạng tái diễn vẫn còn phức tạp. Bên cạnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã cấp mới nhiều giấy phép cho các mạng xã hội, trang thông tin điện tử, trò chơi điện tử. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng phối hợp xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm.

Ông Lê Quang Tự Do nhận định, thời gian qua, các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi. Nhiều tài khoản giả mạo đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và có tổ chức.

Để ngăn chặn tình trạng lừa đảo ngày càng tinh vi trên không gian mạng, ông Lê Quang Tự Do cho biết, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai các biện pháp kỹ thuật truy vết để chặn và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân thông báo về những thủ đoạn mới lừa đảo trên các nền tảng xã hội.

Tuy nhiên, ông Lê Quang Tự Do cũng cho rằng, các biện pháp kỹ thuật chỉ mang tính tạm thời, giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày một tinh vi.

Ông Lê Quang Tự Do cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, rất cần sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp liên quan đến lừa đảo ‘bắt cóc online’ nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng do thiếu kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo, họ đã trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo.

Mới đây, một vụ việc điển hình liên quan đến sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh) đã được ghi nhận. Y nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng của Shopee và yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc đồ công an đã gọi video qua Zalo, thông báo rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập bằng mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Trong quá trình ‘làm việc’, những kẻ lừa đảo đã biết được Y có kế hoạch đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng do chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Những kẻ lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng thường giả danh là cán bộ công an và cho biết đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, gian lận tài chính… Mục đích là gieo rắc sự hoang mang và sợ hãi vào tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng sẽ yêu cầu người đó ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ, ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng đừng để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Do đó, người dân cần nâng cao cảnh giác và không nên thực hiện bất kỳ yêu cầu nào đến từ những cuộc gọi hoặc tin nhắn đáng ngờ.

Thủ đoạn lừa đảo mạo danh người thân đang trở nên phổ biến trên mạng xã hội, đặc biệt là khi các đối tượng lợi dụng hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm, học tập xa nhà để lập tài khoản Facebook ảo. Sau đó, chúng nhắn tin cho người thân với nội dung bị bắt cóc, nhằm mục đích lừa đảo. Mặc dù thủ đoạn này không mới, nhưng vẫn đang diễn ra và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Tình trạng mạo danh, lấy cắp thông tin người thật, đặc biệt là người trẻ tuổi, xa gia đình đang bùng phát trên mạng xã hội. Các đối tượng thường chọn những nạn nhân ít khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc ở đất nước khác, dễ bị ‘nhận diện nhầm’ qua Facebook. Sau khi tìm được hình ảnh và thông tin công khai của một người, các đối tượng sẽ lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân.

Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: ‘Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài’, ‘Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép’, ‘Các bạn báo công an giải cứu mình’. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng tuyệt đối không chuyển tiền, không chia sẻ thông tin quan trọng khi nhận được yêu cầu từ tài khoản Facebook lạ dù mang tên hoặc ảnh quen thuộc. Để phòng tránh, hãy kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc: thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.

Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Mới đây, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin, vừa kịp thời hỗ trợ gia đình chị N.T.L thoát khỏi một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu. Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo.

Ngày 16/7, tại Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh đã tiếp nhận 45 công dân Việt Nam bị trục xuất từ Campuchia. Những công dân này bị lực lượng chức năng Campuchia xác định là “cư trú trái phép” và bị buộc phải trở về nước.

Trong số 45 công dân bị trục xuất, có 10 nữ, đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau trên cả nước, bao gồm Ninh Bình, Hải Phòng, TPHCM, Tây Ninh, Thái Nguyên, Lâm Đồng, Đồng Nai, An Giang, Đắk Lắk, Tuyên Quang, Gia Lai, Cà Mau. Qua quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện 6 trường hợp có tiền án, tiền sự về các tội như lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản, tàng trữ trái phép chất ma túy, đánh bạc, cướp tài sản, trộm cắp tài sản; cướp giật tài sản. Ngoài ra, 1 công dân đang diện cấm xuất cảnh.

Được biết, các công dân này trước đó đã xuất cảnh sang Campuchia thông qua các trang tìm kiếm việc làm được quảng cáo với mức thu nhập cao. Tuy nhiên, khi đến Campuchia, họ đều bị ép buộc làm việc trong các khu online lừa đảo trực tuyến và bị đưa vào làm việc tại các tổ chức lừa đảo qua mạng. Công việc hàng ngày của họ là lên mạng xã hội trên các ứng dụng lừa đảo như app Tình Yêu, Shipper, Thương mại điện tử, Tài xỉu, Booking Khách sạn, Chứng khoán…

Qua trường hợp này, cơ quan chức năng khuyến cáo công dân Việt Nam cần cảnh giác trước những chiêu trò lừa đảo, đặc biệt là các quảng cáo việc làm với mức thu nhập cao. Công dân cần kiểm tra kỹ thông tin và xác minh các cơ hội việc làm trước khi xuất cảnh. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng kêu gọi những công dân đang gặp khó khăn hoặc bị ép buộc làm việc tại các tổ chức lừa đảo qua mạng tại Campuchia liên hệ với Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia hoặc các cơ quan chức năng của Việt Nam để được hỗ trợ.

Liên quan đến tình hình công dân Việt Nam bị lừa đảo tại Campuchia, vào tháng 6 vừa qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã cảnh báo công dân Việt Nam về tình trạng lừa đảo qua mạng tại Campuchia. Đại sứ quán khuyến cáo công dân Việt Nam cần thận trọng và tránh xa các hoạt động lừa đảo này.