Một mô hình hợp tác xã nhỏ tại Ninh Bình đang tạo ra những sản phẩm độc đáo từ cây cỏ bản địa như xà phòng thảo dược, tinh dầu thiên nhiên và muối ngâm chân, thu hút sự quan tâm của nhiều người. Điều đặc biệt là đằng sau mô hình nhỏ này là một kỹ sư Hóa dược từ Đại học Bách khoa Hà Nội, người đã chọn trở về quê hương để nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ dược liệu địa phương.

Anh Vũ Trung Đức, cựu sinh viên ngành Công nghệ Hóa dược và Bảo vệ thực vật, đã quyết định trở về quê hương sau khi tốt nghiệp. Anh đã chọn con đường nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ dược liệu địa phương, thay vì theo đuổi sự nghiệp trong các công ty lớn. Sự lựa chọn này không chỉ thể hiện tình yêu của anh với quê hương mà còn minh chứng cho việc áp dụng kiến thức và kỹ năng đã học vào thực tiễn.

Ngành Kỹ thuật Hóa dược CH-E11 tại Đại học Bách khoa Hà Nội là một chương trình liên ngành độc đáo, kết hợp kiến thức nền tảng từ Hóa học, Sinh học, Dược học và Kỹ thuật. Chương trình đào tạo của CH-E11 không chỉ cung cấp kiến thức sâu rộng mà còn giúp sinh viên có cơ hội thực hành trong các phòng thí nghiệm hiện đại. Sinh viên được khuyến khích tạo ra sản phẩm thật, giúp họ phát triển kỹ năng thực tiễn và sáng tạo.

Không chỉ dừng lại ở việc học lý thuyết, chương trình đào tạo của CH-E11 còn mở ra nhiều cơ hội cho sinh viên học chuyển tiếp tại Đại học Adelaide (Úc), cũng như các cơ hội trao đổi và thực tập tại Đức, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… Điều này giúp sinh viên có thể trải nghiệm môi trường học tập quốc tế, mở rộng kiến thức và kỹ năng của mình.

Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, ngành Kỹ thuật Hóa dược tại Bách khoa đã chứng kiến sự trưởng thành và thành công của nhiều thế hệ sinh viên. Họ đang đảm nhiệm các vị trí quan trọng trong lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, cũng như nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Câu chuyện của anh Vũ Trung Đức là một minh chứng sống động cho một lựa chọn nghề nghiệp đúng đắn, nơi lý tưởng và thực tiễn không tách rời. Ngành Kỹ thuật Hóa dược CH-E11 không hứa hẹn một con đường dễ đi nhưng trao cho người học một hành trang vững chắc: Nền tảng khoa học hiện đại, kỹ năng thực hành bài bản, khả năng sáng tạo – và hơn hết là cơ hội để tạo ra những điều có ích cho con người, cộng đồng và hành tinh này.

Mướp đắng, hay còn được biết đến với cái tên khổ qua, không chỉ là một loại quả phổ biến trong các món ăn hàng ngày của người Việt, mà còn nổi tiếng với khả năng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Với vị đắng đặc trưng, mướp đắng đã trở thành một thành phần quen thuộc trên mâm cơm và cũng được coi là một vị thuốc quý trong Đông y.

Trong dân gian, mướp đắng đã được biết đến với công dụng kiểm soát và giảm đường huyết. Khoa học hiện đại cũng đã chứng minh rằng mướp đắng chứa các chất hóa học có hoạt tính tương tự như insulin trong cơ thể. Những chất này giúp đưa glucose vào tế bào, xử lý và lưu trữ glucose trong gan, cơ và mỡ, từ đó ngăn chặn cơ thể chuyển hóa các chất dinh dưỡng dự trữ thành glucose và giảm lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu khoa học gần đây đã chỉ ra rằng mcIRBP-19, một peptide trong mướp đắng, có khả năng điều hòa lượng đường trong máu. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Nutrients năm 2020 cho thấy, uống 300mg viên nang chứa peptide chiết xuất từ mướp đắng hai lần mỗi ngày có thể cải thiện lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường.

Mướp đắng không chỉ được sử dụng tại Việt Nam mà còn là một bài thuốc dân gian ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Nhật Bản, Châu Phi và khu vực Đông Nam nước Mỹ, mướp đắng được dùng để hỗ trợ điều trị tiểu đường, khối u, hen suyễn, nhiễm trùng da và tăng huyết áp.

Trong y học dân gian Thổ Nhĩ Kỳ, mướp đắng được sử dụng trong bài thuốc hỗ trợ điều trị loét dạ dày, táo bón, tích nước, đầy hơi. Tại Ấn Độ, mướp đắng là một trong những vị thuốc quan trọng trong hệ thống y học Ayurveda, giúp cân bằng hormone, kiểm soát và điều trị bệnh tiểu đường.

Ở Trung Quốc, mướp đắng được dùng trong bài thuốc thanh lọc cơ thể, tăng cường sức khỏe gan, điều trị các bệnh như khó tiêu, đau dạ dày, vết thương ngoài da, ho mạn tính và nhiễm trùng đường hô hấp. Nhật Bản coi mướp đắng là một siêu thực phẩm, đặc biệt ở đảo trường thọ Okinawa, nơi người dân tin rằng mướp đắng giúp duy trì sức khỏe.

Trong y học cổ truyền Việt Nam, mướp đắng có vị đắng, tính lạnh, không độc, đi vào kinh can, tỳ, tâm, vị. Loại quả này có tác dụng thanh nhiệt giải độc, mát gan, sáng mắt; chữa say nắng phát sốt, bệnh nhiệt phiền khát; kiết lỵ; mắt đau sưng đỏ, mụn sưng tấy.

Mặc dù mướp đắng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, khi sử dụng với mục đích y tế, người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Bộ Y tế đang đề xuất bỏ thủ tục tự công bố đối với thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em. Đề xuất này được đưa ra sau hàng loạt vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả, sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả với quy mô lớn, gây bức xúc dư luận. Mục đích của việc này là lấp ‘lỗ hổng quản lý’ và tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường.

Trong thời gian qua, đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả, sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả với quy mô lớn, gây bức xúc dư luận. Theo Bộ Y tế, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã thiết lập cơ chế pháp lý linh hoạt, đặc biệt là cơ chế hậu kiểm, quản lý rủi ro, đơn giản và cắt giảm hàng loạt thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn những bất cập, hạn chế, đặc biệt là các quy định liên quan đến tự công bố, đăng ký bản công bố và quảng cáo thực phẩm.

Dự thảo Nghị quyết quy định 2 cơ chế quản lý thực phẩm là công bố tiêu chuẩn áp dụng (tự công bố) và đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Đối với thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm và dụng cụ, vật liệu bao gói chứa đựng thực phẩm không có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc có quy chuẩn quốc gia nhưng không có chỉ tiêu chất lượng và vi chất dinh dưỡng thì được tự công bố.

Tuy nhiên, đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi thì thực hiện thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Điều này nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp tự xác định, xếp nhóm sản phẩm và áp dụng thủ tục công bố không đúng tiêu chí, tính chất của sản phẩm.

Hồ sơ đăng ký bản công bố thực phẩm chức năng yêu cầu các giấy tờ như phiếu kết quả kiểm nghiệm sản phẩm, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu Thực hành sản xuất tốt (GMP) hoặc chứng nhận tương đương. Ngoài ra, còn có báo cáo quá trình nghiên cứu, phát triển sản phẩm, tài liệu về tiêu chuẩn chất lượng và an toàn, tài liệu về quy trình sản xuất, báo cáo kết quả nghiên cứu độ ổn định của sản phẩm…

Bộ Y tế đề xuất áp dụng thời hạn của Nghị quyết là 1/3/2027 hoặc đến khi Luật An toàn thực phẩm sửa đổi có hiệu lực tùy thuộc điều kiện nào đến trước. Đề xuất này nhằm tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường và bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.

Nếu đề xuất này được chấp thuận, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em sẽ phải thực hiện thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm thay vì tự công bố. Điều này sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước có thể kiểm soát chặt chẽ hơn chất lượng sản phẩm và ngăn chặn việc sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng.