Ngày 21/7, tại Hà Nội, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã tổ chức một hội nghị tập huấn quan trọng với chủ đề ‘Trí tuệ nhân tạo và An ninh mạng trong thời đại công nghệ cao’. Sự kiện này nhằm nâng cao năng lực và kỹ năng cho các cán bộ công an trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ.

Trong thời đại hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống, từ kinh tế, xã hội đến an ninh, quốc phòng. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn mà AI mang lại, công nghệ này cũng đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với an ninh mạng. Các vấn đề như lan truyền tin giả, các cuộc tấn công ransomware tinh vi, khai thác lỗ hổng bảo mật của AI và các hình thức tấn công cá nhân hóa tâm lý đang ngày càng trở nên phức tạp.

Trước những thách thức này, lực lượng Công an nhân dân (CAND), đặc biệt là Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, phải không ngừng nâng cao năng lực và sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa trong không gian mạng. Hội nghị tập huấn được tổ chức với mục tiêu trang bị cho các cán bộ công an những kiến thức và kỹ năng cần thiết về AI, phục vụ hiệu quả công tác bảo vệ an ninh mạng trong tình hình mới.

Hội nghị tập trung vào các nội dung trọng tâm như tổng quan về AI, tin giả với AI, lỗ hổng bảo mật của AI, tấn công cá nhân hóa tâm lý với AI… Qua đó, hội nghị cung cấp cái nhìn toàn diện về vai trò của AI trong an ninh mạng và giúp cung cấp các kỹ năng thực tiễn để ứng phó với các mối đe dọa liên quan.

Sự kiện này cũng là dịp để các cán bộ công an của đơn vị cập nhật kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp sáng tạo, góp phần xây dựng lực lượng CAND tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh mới.

Trong bối cảnh vụ lật tàu du lịch tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, đã gây ra một bi kịch lớn, làm 35 người thiệt mạng và 4 người mất tích, cộng đồng đang phải đối mặt với một vấn đề mới: tình trạng lợi dụng bi kịch này để ‘câu view’ trên mạng xã hội. Đây là hành động không chỉ gây bức xúc mà còn thể hiện sự vô cảm của một số cá nhân và fanpage.

Đặc biệt, một fanpage có tên M.C.O. đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra các nội dung và hình ảnh hư cấu có tính chất kịch tính liên quan đến vụ chìm tàu. Những nội dung này đã khiến nhiều người nhầm lẫn là tin thật, trong đó có hơn 10 bài viết với các từ khóa như ‘chìm tàu’, ‘Vịnh Hạ Long’ đã được đăng tải trên mạng xã hội. Các bài viết này không chỉ kể lại những câu chuyện bi thương mà còn miêu tả chi tiết kinh hoàng về thảm họa, những giây phút sinh ly tử biệt, khiến người đọc dễ lầm tưởng đây là những câu chuyện có thật.

Fanpage này đã sử dụng một chiến thuật để giữ chân người đọc bằng cách kể lấp lửng và yêu cầu người xem nhấp vào các đường link trong phần bình luận để đọc tiếp. Khi người dùng nhấp vào, họ sẽ được chuyển hướng đến một trang web ‘Tin Hay’ với nhiều quảng cáo che chắn màn hình. Mặc dù các bài viết có dòng chữ nhỏ ghi ‘Đây là các tình tiết hư cấu’ hoặc ‘Hình ảnh mang tính chất minh hoạ cho câu chuyện’, nhiều người dùng mạng xã hội vẫn không phân biệt được thật giả. Họ để lại những bình luận tiếc thương cho các nhân vật trong câu chuyện, nhầm tưởng họ là nạn nhân của vụ chìm tàu thật.

Nhiều người dùng mạng xã hội đã bày tỏ sự phẫn nộ và bức xúc trước hành vi trục lợi từ nỗi đau của người khác. Họ cho rằng việc tạo ra những nội dung sáo rỗng, câu view dựa trên bi kịch là hành động không thể chấp nhận được. Một số tài khoản cá nhân còn đăng tải video được tạo bằng AI, mô phỏng cảnh tàu chìm và nạn nhân rơi xuống biển, với chú thích ‘Dựng lại hiện trường vụ tai nạn tàu du lịch ở Quảng Ninh’, gây hiểu lầm và bức xúc lớn.

Vụ việc này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng tin giả và nội dung được tạo bằng AI tràn lan trên mạng xã hội. Với sự phát triển nhanh chóng của các công cụ AI, hình ảnh và video giả mạo ngày càng trở nên chân thật, khiến người dùng khó phân biệt được đâu là thật, đâu là giả.

Để tránh tiếp tay cho các đối tượng xấu lợi dụng lòng tin để trục lợi, người dùng mạng xã hội cần trang bị cho mình ‘bộ lọc thông tin’ hiệu quả. Hãy luôn cẩn trọng, kiểm tra nguồn tin và xác minh tính xác thực của nội dung trước khi tin tưởng hoặc chia sẻ. Việc nâng cao ý thức cảnh giác là vô cùng cần thiết trong bối cảnh thông tin hỗn loạn như hiện nay.

Chỉ khi cộng đồng trở nên cảnh giác và có tinh thần chủ động trong việc xác minh thông tin, chúng ta mới có thể hạn chế được tình trạng tin giả và những nội dung sáo rỗng trên mạng xã hội.