Trong khuôn khổ kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Liên bang Nga, một triển lãm nghệ thuật đặc biệt mang tên ‘Thầy-Trò: Giai điệu một con đường’ đã khai mạc tại Phòng trưng bày Nghệ thuật Zurab Tsereteli thuộc Học viện Nghệ thuật Nga ở thủ đô Moskva. Sự kiện này quy tụ khoảng 90 tác phẩm đa dạng bao gồm hội họa, đồ họa, điêu khắc và mỹ thuật trang trí của các nghệ sỹ bậc thầy Liên Xô, Nga cùng các học trò Việt Nam.
Đặc biệt, nhiều tác giả là thành viên của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Liên Xô và Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga. Sự kiện này vinh dự đón tiếp phu nhân Tổng Bí thư Ngô Phương Ly, Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi và phu nhân, Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko và phu nhân, cùng đông đảo quan chức hai nước và người yêu nghệ thuật.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Chủ tịch Học viện Nghệ thuật Nga Vasily Tsereteli bày tỏ niềm vinh dự tổ chức triển lãm tuyệt đẹp này, thể hiện sự kế thừa giữa các thế hệ hoạ sỹ Nga-Việt. Ông chỉ ra rằng, các tác phẩm của trường phái hội họa Việt Nam và trường phái hiện thực Nga cho thấy rằng thầy trò trong cùng một không gian vẫn sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật thị giác đẳng cấp thế giới.
Chất lượng nghệ thuật của Triển lãm được minh chứng qua sự hiện diện của khá đông các hoạ sỹ bậc thầy, trong đó có hoạ sỹ Nhân dân Nikas Safronov, một trong những hoạ sỹ được mệnh danh là ‘đắt nhất’ nước Nga. Thứ trưởng Bộ Văn hóa Liên bang Nga Andrei Malyshev khẳng định hợp tác trong đào tạo ở lĩnh vực sáng tạo giữa hai nước đã được triển khai rộng rãi từ lâu, để ngày nay đã hình thành nên ‘con đường’ nghệ thuật gắn bó như cái tên gọi triển lãm ‘Thầy và Trò…’
Triển lãm, đại diện cho hơn nửa thế kỷ sáng tạo chung của các bậc thầy mỹ thuật xuất sắc Liên Xô và Nga cùng các học trò Việt Nam, những người đã được đào tạo tại xứ sở Bạch Dương cuối thế kỷ 20 – đầu thế kỷ 21, phản ánh bản chất sâu sắc nhất của mối quan hệ giữa hai nước, là ví dụ sinh động về tình hữu nghị và hợp tác bền chặt giữa hai dân tộc, nhấn mạnh sự kết nối và gần gũi giữa hai nền văn hóa.
Vụ trưởng Vụ Thông tin và Báo chí Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova dành rất nhiều lời ấm áp chân tình để chào mừng Triển lãm, bà đã dẫn nhiều câu nói của các nhà văn, nhà thơ Việt Nam khi nói về nước Nga trong trái tim Việt Nam.
Đáng chú ý, triển lãm trưng bày 5 tác phẩm của họa sỹ, Nghệ sĩ Nhân dân Ngô Mạnh Lân, cha của phu nhân Tổng bí thư Ngô Phương Ly – một trong những sinh viên Việt Nam đầu tiên theo học tại Liên Xô từ năm 1962. Sau những năm học tập tại Liên Xô, hoạ sỹ Ngô Mạnh Lân đã trở thành một họa sỹ hoạt hình lớn, một nhà giáo đáng kính của nhiều thế hệ học sinh.
Nhiều thế hệ trẻ em Việt Nam đã lớn lên cùng những bộ phim hoạt hình của ông như ‘Dế mèn phiêu lưu ký’ (https://vi.wikipedia.org/wiki/D%E1%BA%BF_m%E1%BA%B3n_phi%C3%Aeau_l%C3%BB_%C4%B1_k%C3%BD, 1959), ‘Cái Tết của Mèo con’ (1970), ‘Con sáo biết nói’ (1970) và những tác phẩm khác. Ông có một tình bạn cá nhân lâu dài với người thầy của mình, Ivan Petrovich Ivanov-Vano, người sau này đã truyền cảm hứng cho ông vẽ bộ phim hoạt hình ‘Ave Maria’ (1972).
Phu nhân Ngô Phương Ly chỉ ra rằng Triển lãm đã minh chứng cho kết quả tốt đẹp trong hợp tác đào tạo nói chung, đào tạo mĩ thuật nói riêng, giữa hai nước. Xúc động trước tình cảm và sự trân trọng từ phía giới chuyên gia nghệ thuật Nga dành cho các tác phẩm của hoạ sỹ Ngô Mạnh Lân, phu nhân Ngô Phương Ly khẳng định Triển lãm sẽ góp phần không nhỏ để củng cố tình hữu nghị và mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước.
Nhân dịp này, phu nhân Ngô Phương Ly đã vinh dự nhận Huy chương vàng ‘Dành cho người xứng đáng’ từ Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga vì những đóng góp tích cực cho sự phát triển nghệ thuật và quan hệ văn hóa quốc tế.
Đồng thời, nhà điêu khắc Đào Châu Hải – học trò của Giáo sư, hoạ sỹ Nhân dân P.I. Bondarenko – cũng được trao tặng danh hiệu Viện sĩ nước ngoài danh dự của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga.
Như Thứ trưởng thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình nhắc lại, Việt Nam và Liên bang Nga gắn bó với nhau bằng quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời. Chặng đường 75 năm quan hệ giữa hai nước là tài sản vô giá của nhân dân, có những đóng góp tích cực của nền tảng từ hợp tác văn hóa sâu sắc, trong đó có tình thầy trò của nhiều thế hệ người Việt Nam và Liên bang Nga.
Nhắc đến câu ngạn ngữ Nga ‘Thầy giáo là người cha thứ hai của mỗi con người’, Thứ trưởng Lê Hải Bình trân trọng cảm ơn Bộ Văn hóa Liên bang Nga, Học viện Nghệ thuật Nga, những người Thầy và người Bạn Nga đã có sáng kiến tổ chức cuộc triển lãm.
Khán giả yêu nghệ thuật, trân quí tình hữu nghị Việt-Nga có thể chiêm ngưỡng các tác phẩm nghệ thuật hòa quyện giữa sự tận tình dìu dắt của người Thầy Nga và sự tiếp thu – sáng tạo của Trò Việt Nam đến ngày 28/9 tại thủ đô Moskva.
