Trung Quốc đã chính thức khởi động dự án xây dựng một con đập khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng biến nó thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công dự án vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông quan trọng chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Dự án đã được Bắc Kinh lên kế hoạch từ năm 2020 như một phần của kế hoạch 5 năm nhằm khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai.
Dự án thủy điện này được thiết kế với công suất dự kiến đạt 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp 3 lần công suất của đập Tam Hiệp, một trong những đập lớn nhất thế giới hiện nay. Với quy mô như vậy, dự án này được cho là sẽ trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án đã gây ra lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này sẽ bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực. Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới, đã được thành lập để làm chủ đầu tư dự án.
Ấn Độ đã phản ứng với dự án này bằng cách đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh. Động thái này nhằm khẳng định quyền sử dụng nguồn nước của Ấn Độ và giảm thiểu sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Dự án của Trung Quốc trên cao nguyên Tây Tạng đã làm dấy lên mối quan ngại về quản lý nguồn nước xuyên biên giới và mối quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực.
Trong bối cảnh đó, việc triển khai dự án thủy điện khổng lồ này sẽ cần được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo rằng nó được thực hiện một cách bền vững và không gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường cũng như cộng đồng địa phương.
Reuters và BBC là những tổ chức truyền thông quốc tế đã đưa tin về dự án này.
